Kredi Kartı Kullanımı Artıyor: Bankalar Kazanıyor, Vatandaş Borçlanıyor

07 Mart 2025 07:07

Kredi kartı kullanımı hızla artarken, bankalar daha fazla kazanç sağlıyor, vatandaşlar ise borç yükü altına giriyor.

birikipedi

Kredi Kartı Kullanımı Artıyor: Bankalar Kazanıyor, Vatandaş Borçlanıyor. Son yıllarda Türkiye’de mevcut yüksek enflasyon nedeniyle nakit para değeri gün geçtikçe değer kaybetmek böylelikle kredi kartı kullanımı hızla artarken, bu durum hem bankacılık sektörü hem de vatandaşlar için önemli sonuçlar doğuruyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, Ocak 2025 itibarıyla bireysel kredilerin yüzde 55’i, toplam kredilerin ise yüzde 16’sı kredi kartlarından oluşuyor.

Bankalar için kredi kartı gelirleri büyük önem taşırken, vatandaşlar açısından artan borç yükü endişe verici seviyelere ulaşıyor. Bankaların kredi kartlarından elde ettiği faiz gelirleri, toplam faiz gelirlerinin yüzde 14’ünü, tüm gelirlerinin ise yüzde 7’sini oluşturuyor.

Son Zamanlarda Türkiye’de Kredi Kartı Borçlanması Rekor Seviyelerde

Ocak 2025 itibarıyla Türkiye’de yaklaşık 130 milyon kredi kartı bulunuyor. Bu rakam, her kredi kartı için ortalama 20.000 TL borç bakiyesi anlamına gelirken, her yetişkin bireyin ortalama 40.000 TL (yaklaşık 2 asgari ücret) kredi kartı borcu olduğu anlamına geliyor.

Türkiye’de çalışan kesimin önemli bir bölümü asgari ücret veya biraz üzerinde bir maaş alırken, artan kredi kartı borçları, tüketicilerin finansal kırılganlığını artırıyor.

Kredi Kartı Kullanımı Son Üç Yılda Neden Bu Kadar Arttı Biliyor Musunuz?

2021 yılı sonunda kredi kartları, toplam kredilerin sadece yüzde 6,3’ünü oluştururken, bu oran Ocak 2025 itibarıyla yüzde 16’ya çıktı.

Aynı dönemde konut kredilerinin payı yüzde 6’dan yüzde 3’e düşerken, diğer bireysel kredilerde ise önemli bir değişiklik yaşanmadı.

Peki, kredi kartı kullanımındaki bu hızlı artışın temel sebepleri neler?

1. Yüksek Enflasyon Kredi Kartı Kullanımını Tetikliyor

Türkiye, son üç yılda yüzde 80 ile yüzde 40 arasında dalgalanan yüksek enflasyon sürecinden geçti. Bu dönemde:

Tüketiciler, nakit ödemeleri erteleyerek enflasyonun etkisini azaltmaya çalıştı.
Günlük harcamalar için kredi kartı kullanımı zorunlu hale geldi.
Fiyatlar hızla yükselirken, peşin ödeme yerine taksitli alışverişler arttı.

Sonuç olarak, kredi kartı kullanımı bir tercih olmaktan çıkıp zorunlu bir finansal araç haline geldi.

2. Enflasyonun Gelir Dağılımını Bozucu Etkisi

Enflasyon, gelir dağılımında ciddi bozulmalara yol açarak dar ve orta gelir grubunu daha fazla borçlanmaya itti.

Reel gelirler düşerken, vatandaşlar artan maliyetlere yetişebilmek için kredi kartlarına daha fazla yöneldi.
Gelir artışları, enflasyonun gerisinde kalınca, borç yükü kaçınılmaz hale geldi.

Bu durum, borçlanmanın bir döngü haline gelmesine ve kredi kartı borçlarının giderek artmasına neden oldu.

Merkez Bankası’ ndan Döviz Kredileri İçin Yeni Düzenleme

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 1 Mart 2025 tarihli düzenlemesiyle döviz kredilerine yönelik yeni kısıtlamalar getirdi.

Döviz kredilerinin aylık büyüme oranı yüzde 1’den yüzde 0,5’e düşürüldü.
Deprem bölgesi kredileri ve yatırım kredilerinin önemli bir kısmı istisna kapsamından çıkarıldı.
Döviz kredilerinin büyümesi büyük ölçüde yavaşlatıldı.

Ancak temel sorunlardan biri devam ediyor: Döviz kuru, enflasyonun çok altında seyrediyor ve bu durum döviz kredilerini cazip hale getiriyor.

Şirketler Alternatif Finansman Kaynaklarına Yöneliyor

Döviz kredilerine getirilen kısıtlamalar sonrası:

Gücü yeten şirketler yurtdışından doğrudan borçlanmaya yönelebilir.
Döviz cinsi özel borçlanma araçları alternatif finansman kaynağı haline gelebilir.
TL krediler hâlâ en kolay ulaşılabilir seçenek olsa da, en pahalı finansman aracı olmaya devam ediyor.

Bu nedenle, önümüzdeki süreçte şirketlerin finansman ihtiyacını nasıl karşılayacağı ve TCMB’nin bu konuda yeni düzenlemeler yapıp yapmayacağı yakından takip edilecek.

Kredi Kartı Kullanımı ve Ekonomik Dengeler Ne Durumda?

Türkiye’de kredi kartı kullanımı, hem bireysel borçlanmayı artırıyor hem de bankaların gelirlerini güçlendiriyor. Ancak artan borçlanma oranı, tüketiciler için ciddi riskler barındırıyor.

Önümüzdeki dönemde:

Faiz oranlarındaki değişimler kredi kartı kullanımını nasıl etkileyecek?
Enflasyonla mücadelede yeni adımlar atılacak mı?
Merkez Bankası’nın döviz kredilerine yönelik ek düzenlemeleri gelecek mi?

Bu soruların cevapları, Türkiye’de kredi kartı kullanımının geleceğini ve ekonomik dengeleri belirleyecek. Lütfen sizlerde gelirinize göre düzenli kredi kartı kullanımı yapın ki imkanınız olmayan borçlar içerisine girmeyin. Nakit para kullanımı bazı insanlar için daha elverişli olmakla birlikte harcama özgürlüğünü düşünür hale getirerek gereksiz harcamalar için bir nebze önlem olmuştur.

ETİKETLER